در نگاه اول بسیار جذاب به نظر می رسد. زندگی در ینگه دنیا. جایی که در آن مفهومی به نام “رویای آمریکایی” بسیار تبلیغ شده است و بسیاری بر این باور هستند که این سرزمین واقعا شرایط را برای رسیدن به رویاهاتان فراهم می کند. اما بگذارید سریع برویم بر سر واقعیت های زندگی در آمریکا. زندگی در آمریکا با تمام فرصت هایی که برای شما فراهم می کند، خالی از چالش نیست. در حقیقت چالش های زندگی برای یک خانواده مهاجر چنان ممکن است نامحسوس ولی اثر گذار باشد که عملا اشخاص را به انزوای کامل بکشاند. این چالش ها شامل چه مواردی هستند؟ ما در این مقاله مهم ترین آنها را بررسی می کنیم و البته خبر خوش این است که این کار را به کمک افراد صاحبنظر و با تجربه که هر هفته ما را در اتاقی با همین عنوان در کلاب روزبُرد در کلاب هاوس همراهی میکنند، انجام می دهیم. و هم اینکه راهکارهایی که در جریان برگزاری این اتاق ها از سوی هر یک از عزیزان سخنران مطرح شده است را مطرح میکنیم.
احساس تنهایی
احساس تنهایی، نتیجه احساس بیگانگی فرهنگی و ناکامی در آمیخته شدن در جامعه میزبان است. به گفته بسیاری از افرادی که در اتاق های گفتگوی کلاب روزبُرد در کلاب هاوس ما را همراهی میکنند، احساس تنهایی یک چالش رایج است. یک بخش از این احساس تنهایی، برای کسانی که به شکل مجرد مهاجرت کرده اند، مربوط میشود به ناکامی در پیدا کردن زوج مناسب. و این هم باز مربوط میشود به میزان احساس نزدیکیِ فرهنگی شخص با جامعه. بخش دیگری از این احساس تنهایی برمی گردد به سبک زندگی جامعه آمریکایی که در آن تمرکز بر زندگی فردی بسیار پررنگ است. هر چند این احساس ممکن است بسیار آزار دهنده به نظر بیاید، اما نظر شخصی من این است که این نیروی آزار دهنده احساس تنهایی اتفاقا می تواند شما را وادار به بزرگترین تغییرات در زندگی کند. اگر از این احساس فرار نکنید، این احساس فرصت بسیار ارزنده ای برای شناخت بهتر خودتان برای شما فراهم خواهد کرد. اما از آنجایی که نحوه روبرو شدن با شرایط این چنینی موضوعی بسیار شخصی است و با پارامترهای گسترده ای ارتباط پیدا می کند، این را به عنوان راهکار در نظر نمی گیریم و میرویم سراغ راهکارهای عمومی تر.
راهکار ها
بگذارید راهکار ها را به شکل نقل قول از زبان همراهان ما در کلاب هاوس بشنویم:
با قلب باز با مردم ارتباط بگیرید و البته با یک مشی مثبت. و افراد را قضاوت نکنید. اینگونه، فرصت فهمیدن دیگران برای شما فراهم میشود و سریع تر می توانید دوستانی از فرهنگ های دیگر را پیدا کنید.
شما در نهایت کاپیتان کشتی خودتان هستید. ظرفیت های شما نامحدود است و با اتکا با توانایی های خود می توانید راههای جدیدی برای ساختن زندگیِ تان پیدا کنید.
آن دسته از ایالت هایی را برای زندگی انتخاب کنید که در آنها گوناگونی بیشتری از فرهنگ های مختلف وجود دارد و چند فرهنگی در آنجا ها بیشتر پذیرفته شده است
شکاف فرهنگی میان والدین و فرزندانی که درجامعه جدید رشد میکنند
شکاف فرهنگی میان والدین و فرزندانی که در جامعه جدید رشد می کنند هم به عنوان یک چالش جدی مطرح است. واقعیت این است که فرزندانی که در جامعه جدید رشد می کنند خود با چالش هایی روبرو هستند. از زبان برخی از شرکت کنندگان در گفتگویی که در همین باره در کلاب هاوس برگزار کردیم، این عنوان میشد که بچه ها در جامعه جدید از انگیزه و انرژی کمتری برخوردار هستند. کودکان به شکل ناخودآگاه درمی یابند که پدر و مادر احساس نزدیکی فرهنگی با جامعه ندارند. بنابراین ممکن است میزان حرف شنوی شان از پدر و مادر به حداقل برسد. و یا تاثیر قوی تری از دوستان و جامعه بگیرند. آشنایی با فرهنگ اجدادی و آموزش زبان فارسی به فرزندانی که زبان اصلی شان زبان فارسی نیست هم یک چالش است. شنیدن برخی از نظرات در این زمینه جالب است.
انتخاب آمریکا به عنوان مقصدی برای مهاجرت یک ویژگی بارز دارد و آن این است که به عنوان مهاجر بتوانیم بخشی از فرهنگ ایرانی راحفظ کنیم. تعارض ها را قبل از مهاجرت باید حل می کردیم. یادگیری زبان دوم (برای کودکان مهاجرانی که زبان انگلیسی زبان اولشان است) مقتضیاتی دارد و شرایطی دارد. این نیاز به روانشاسی زبان دارد. مهاجرت در بعضی از سنین بسیار خطرناک است. موضوع زبان دو جنبه داره یکی بحث روانشانسی تربیتی و دیگری بحث روانشناسی فرهنگی. باید در نظر گرفت که زبان اندیشه، زبان اول ماست.
من ساکن تگزاس هستم . چالش بچه ها بسیار جدی است. میشود راحت کار پیدا کرد. چالش اصلی تربیت بچه هاست. دارای سه دختر هستم. 8 تا 12ساله. زبان انگلیسی برای بچه ها زبان اول است. آنچه که من در آمریکا فرا گرفتم، نظم و انضباط مردم بود. نظم در رعایت حقوق اجتماعی جاری است که متوجه شدم بچه ها این را از مدارس یاد می گیرند. خوش قولی یکی از ویژگیهای بارز فرهنگ مردم آمریکاست. تعهد به قولی که داده اند، برایشان بسیار مهم است. چالش زبان برای اشخاصی که پا به سن گذاشته اند سخت تر است. چالش تربیت بچه ها این است که یک ایجاد تعادل فرهنگی بین جایی که دارند زندگی میکنن و جایی که ازش آمده اند وجود داشته باشد. اهمیت به آموزش بچه ها در آمریکا فوق العاده است. والدین می توانند در کلاس بچه ها حضور داشته باشند.
راهکار
- بیشتر با بچه های خود دوست باشید. ایجاد صمیمت و رابطه عاطفی بین شما و فرزندانتان به کمتر کردن این شکاف کمک می کند.
- به فرهنگ جامعه جدید و تفاوت هایش با فرهنگی جامعه ایرانی احترام بگذارید. هر چقد شما در پذیرفتن و درک فرهنگ آمریکا موفق تر باشید، فرزندانتان در درک شما و فرهنگ ایرانی موفق تر خواهند بود.
- مطمئن شوید که بچه هایتان در سن بلوغ با دوستان مناسبی ارتباط دارند. چنانچه فرزندان شما به خاطر شکاف فرهنگی و جهان بینی که والدینشان پیدا می کنند، بیشتر تحت تاثیر دوستانشان خواهد بود از این نظر یک دوست مناسب در این شرایط نقش کلیدی خواهد داشت
- به بچه هایتان زبان فارسی و فرهنگ ایرانی را آموزش بدهید. حداقل مزیت این موضوع این است که فرزند شما رفتار شما را بهتر درک میکند.
چالش های مربوط به درک تفاوت های فرهنگی از نظر زبانی
واضح بگویم که منظور ما از چالش های مربوط به زبان، تنها موضوع درست حرف زدن و درست شنیدن در جامعه میزبان نیست. یک بخش از عمق ارتباطات شما بر می گردد به اینکه شما چقدر در ابعاد فرهنگی زبان غرق شده باشید. و چقدر در پیشینه بسیاری از اصطلاحات زندگی کرده باشید. خبر خوب البته این است که ماهیت دغدغه های انسانی کمابیش در همه جای دنیا شبیه به هم هستند اگر چه ممکن است به ظاهر تفاوت هایی داشته باشند. مثلا کمابیش در همه جای دنیا انسانها از شنیدن جُک می خندند (البته اگر به نظرشان خنده دار باشد).
اما خیلی خوب است که به همین جک گفتن اشاره کنیم. آن لطیفه ای که برای ما ممکن است بسیار خنده دار باشد، برای یک آمریکایی ممکن است بسیار بی مزه به نظر برسد و یا برعکس. و این درست، به دلیل پیشینه فرهنگی در زبان های مختلف، اتفاق می افتد. یادگیری زبان تنها به یادگرفتن واژه ها و قواعد زبان محدود نمی شود. چیزی که به احساسِ نزدیکی فرهنگی شما با مردم آمریکا (کشور میزبان) کمک می کند، دانستن پیشنه های فرهنگی پشت واژه هاست.
اما کار تنها به اینجا محدود نمی شود. دوست داشتنِ یک فرهنگ، یک مفهوم روانشناسی است و تا حدودی به کودکی افراد برمیگردد. یعنی شما به شکل طبیعی با فضاهایی احساس نزدیکی بیشتری می کنید که در کودکی تجربه کرده اید. اما خبرهای خوب زیاد است. ما به این موضوع در بخش راهکار خواهیم رسید. اما فعلا اگر بخواهیم به قسمت یادگیری خودِ زبان و قواعد آن اشاره کنیم، خوب است سخنان برخی از دوستانمان را در کلاب هاوس نقل قول کنیم.
بعد از مهاجرت، احساس افت کردن زبان، احساسی کاملا طبیعی است. یک افسانه رایج در پروسه یادگیری زبان ESL myth (یا افسانه یادگیری زبان دوم) نام دارد. تصور اشتباه یا به اصطلاح افسانه این است که یادگیری زبان در کوتاه مدت امکان پذیر است. پیشنهاد می کنم افرادی که مهاجرت میکنند پروسه آموزش زبان را ادامه بدهند. چند زبانی یک فرصت محسوب می شود. کسانی که به چند زبان حرف می زنند بر اساس مطالعات بسیار موفق تر هستند. این تفکر که زبان آموزی محدود به سنین مشخصی است این تفکر اشتباهی است.
زبان بدن
تفاوت هایی که در زبان بدن در فرهنگ جامعه آمریکایی و جامعه ایرانی وجود دارند نیز می تواند خودش چالش باشد، البته اگر به این نکات تا به حال دقت نکرده باشید. هر چند مطئنم که حداقل مهم ترین این تفاوت ها را خودتان می دانید. (از جمله بالا گرفتن انگشت شصت به نشانه پسندیدن) با این وجود، چند تا از این تفاوت ها را از زبان دوستان مان در کلاب هاوس، بررسی می کنیم
پایین آوردن دست از بالا به پایین و داخل که در در ایران به معنی “بیاین داخل” هست، در آمریکا به معنی “بنشین” هست. همینطور بالا آورن سر از پایین به بالا به معنی احوال پرسی هست در صورتی که در ایران همچنین معنی ای نمی دهد.
راهکار
از منطقه امن خود خارج شوید. این درست است که اگر با این چالش ها روبرو نبودید وضعیت برای شما راحت تر بود. ولی همیشه راحت بودن نیست که موجب رشد شما می شود. در حقیقت اکثر مواقع، این چالش ها هستند که موجب رشد و تغییرات مثبت می شوند. در نظر داشته باشید که شما علاوه بر زبان انگلیسی که در حال یادگیری هستید، پیشینه ای از فرهنگ غنی و چند هزار ساله با خود دارید. و به زبان دیگری غیر از انگلیسی تسلط کامل دارید. از این نظر شما با یک آمریکایی که تنها به زبان انگلیسی حرف می زند متفاوت هستید. و زندگی را از زوایای متفاوتی چشیده اید. بخش های مثبت و روشن فرهنگ ایرانی را فراموش نکنید. شاید این بخش ها، هدیه شما به جامعه میزبان باشد ولی در عین حال از پذیرفتن ارزش های فرهنگی جامعه آمریکایی غافل نشوید. شاید این هدیه ای باشد که جامعه آمریکا برای شما داشته است.